Etapy żałoby po śmierci dziecka

Żałoba - jest tradycyjnym uzewnętrznionym odzwierciedleniem tego co się dzieje z kimś, kto stracił bliskiego. Żałoba, a przeżywanie straty to dwie różne rzeczy, bo przeżywanie straty zachodzi wewnątrz. Jest to reakcja całego naszego "ja" na stratę.

Osoba, która utraciła bliskiego może zauważyć następujące zmiany: fizyczne (problemy ze spaniem, wyczerpanie, nadpobudliwość lub ospałość, drżenie, mdłości, wysypki, alergie, zaburzenia cyklu hormonalnego, podatność na zachorowania/niską odporność),

w swoich stanach emocjonalnych (smutek, poczucie winy, bezsilność, poczucie przytłoczenia, pogrążenia, samotność, złość lub wściekłość, pustkę, poczucie zagrożenia, strach przed przyszłością, nacisk, presję, przymus, ulgę, poczucie swobody, etc.),

w procesie myślenia i w procesach poznawczych (tendencje do zapominania, trudności z wysuwaniem wniosków i logicznym rozumowaniem, pomyłki, trudności z koncentracją, gonitwę myśli lub zmaganie się z myślami, stany zamroczenia, "wyłączanie się", słyszenie znajomych głosów),

w zachowaniu (porządkowanie i aranżowanie rzeczy, płakanie, denerwowanie się, martwienie się, zmiana w sposobie żegnania się, mówienie innym, aby się lepiej traktowali, więcej wrażliwości i współczucia dla innych, odnowienie więzi z rodziną i przyjaciółmi, albo stronienie od bliskich i ludzi w ogóle, słuchanie nastrojowej muzyki, lub piosenek o sentymentalnej treści, angażowanie się w zajęcia, które lubiła zmarła osoba, przyjmowanie nowych ról w rodzinie i społeczeństwie),

w stanach duchowych (wiara się albo wzmacnia albo chwieje, nowy punkt widzenia na wiele zjawisk, troska o życie pozagrobowe, gniew na Boga, zmniejszenie obawy o śmierć, zwiększenie troski o zdrowie i dobro rodziny, śmierć jako absolutorium, życie jako zamknięty krąg).

W przeciwieństwie do żałoby, która jest dyktowana kulturowo lub religijnie, przeżywanie straty jest bardzo indywidualnym procesem i nie ma określonego limitu czasowego. Dodatkowo, przeżywanie straty nie jest procesem linearnym, w którym przechodzi się od jednego etapu to drugiego, ale przypomina raczej fale i nawroty - z różną intensywnością i częstotliwością. źródło Wikipedia

Przeżywanie żałoby jest bardzo indywidualnym procesem zachodzącym w każdym osieroconym rodzicu, nie da się go ani przyspieszyć ani przeskoczyć.
Wiąże się to z przezywaniem najbardziej stresogennych emocji, na które trzeba sobie pozwolić, na bunt, na gniew, na łzy, na złość, na huśtawkę nastrojów, na samotność. Ale ważne jest by w tym czasie przyjąć również pomoc i wsparcie od rodziny i przyjaciół.

Śmierć dziecka i pojawiające się poczucie straty jakiego doświadczają rodzice zmarłego dziecka często wiąże się nierozerwalnie z przewartościowaniem ich całego życia. Przestają zwracać uwagę na przyziemne i trywialne problemy, doceniają jak nigdy dar jakim jest życie, niestety wiąże się to z rozumieniem namacalnym poczuciem bliskości śmierci. Skupiają się by rozpostrzeć skrzydła nad dziećmi które jeszcze mają i zamykają je w kokonie by uchronić je przed nieuchronnością końca ich jestestwa. W przeżywaniu żałoby rodzice zaczynają analizować czy nie zawinili, pojawia się ogromne poczucie winy z którym nie umieją sobie poradzić. Ważne jest by żałobę przeżywać, by się nie zatrzymać na żadnym etapie, każdy etap może trwać dłużej czy krócej, ale jeżeli człowiek zatrzymuje się na danym etapie warto zwrócić się o pomoc do terapeuty.

Psycholog Kamila Korcz:

[b]Proces żałoby obejmuje 5 kolejnych faz osierocenia, a wiedza o nich pozwala uświadomić sobie, w jakim punkcie człowiek się znajduje i jakie symptomy są charakterystyczne dla danego etapu:[/b]

SZOK – etap niedowierzania, który paradoksalnie nie jest aż tak bardzo ciężki w porównaniu z pozostałymi fazami żałoby. Rodzice są skrajnie zestresowani, odczuwają zimno, oszołomienie, odrętwienie, paraliż emocjonalny, zakłopotanie i pustkę. Stan ten stopniowo ustępuje na rzecz zgeneralizowanego smutku. Rodzice stoją przed koniecznością zorganizowania uroczystości pogrzebowej, muszą zająć się załatwianiem spraw formalnych, co utrudnia im dogłębnie pojąć odejście dziecka. Czują się zmęczeni, a w wyniku stresu słabnie odporność organizmu;

ŚWIADOMOŚĆ STRATY – stan ten może pojawić się w czasie pożegnania z dzieckiem, jednak w większości przypadków pogrzeb dziecka rzadko wyzwala skrajne emocje. Wynika to często ze zmęczenia rodziców oraz wpływu środków uspokajających, które zażywają. Dorośli mają świadomość powagi sytuacji, podchodzą dość spokojnie, tym bardziej, że świadkami pogrzebu może być żyjąca córka czy syn – rodzeństwo zmarłego dziecka. Bardzo ważny element pogrzebu to stypa, która umożliwia uspokojenie i danie wsparcia przez przyjaciół czy rodzinę

WYCOFANIE SIĘ – tutaj pojawiają się: ból, złość,
nie akceptacja, bunt, rozpacz, pretensje do Boga. Rodzice zostają sami, unikają kontaktu z ludźmi, zamykają się w sobie. Mogą zaprzestać wypełniania codziennych obowiązków, zaniedbywać dom i pracę. Jest to najtrudniejszy etap żałoby. Rodzice chodzą codziennie na grób własnej pociechy, wyrzucają sobie, że nie zrobili dostatecznie dużo, by nie dopuścić do śmierci dziecka. Często w tym momencie nie potrafi się odnaleźć żyjące rodzeństwo zmarłego dziecka. Maluchy czują się zaniedbane, mniej kochane lub odtrącone przez rodziców, dlatego warto pomyśleć o wsparciu ze strony psychologa. Następnie pojawia się stadium pustki, która towarzyszy np. nieporozumieniom i konfliktom rodzinnym, problemom z dziećmi, trudnościom w powrocie do pracy, ucieczką w nałogi. Osieroceni rodzice uczą się nowej tożsamości, obsesyjnie powracają do scen ze zmarłym dzieckiem albo pamiątek z nim związanych – fotografii, zabawek, pokoiku, ubranek. Często idealizują zmarłą pociechę;

POWRÓT DO ZDROWIA – stopniowe odzyskiwanie równowagi psychicznej i powrót do normalnego życia, które nie jest takie samo jak przed śmiercią dziecka, ale umożliwia zaakceptowanie faktu przemijania. Jest to czas reorganizacji dotychczasowego życia, reinterpretacji doświadczeń oraz poszukiwania sensu śmierci dziecka, by łatwiej ją przyjąć i skrystalizować w pewną ideę, np., że dziecko jako aniołek ciągle towarzyszy rodzicom i rodzeństwu tutaj na ziemi;

ODNOWA – przekształcenie cierpienia w źródło własnej mocy i rozwoju duchowego. Zazwyczaj osieroceni rodzice, po przejściu traumy związanej ze śmiercią dziecka, odnajdują w sobie siłę, by pomagać innym w podobnych doświadczeniach, np. udzielają się w hospicjach, grupach wsparciach czy piszą o tym, co przeżyli, na forach internetowych poświęconych tematyce śmierci i przemijania, by podnieść innych na duchu. Nierzadko śmierć dziecka jest przełomowym momentem w odnajdywaniu drogi do Boga, Opatrzności, siły wyższej, niezależnie jak to „coś” się nazwie oraz pozwala przewartościować całe swoje życie. W końcowej fazie żałoby zwiększa się zaufanie do siebie, poczucie własnej wartości i osobistej siły

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]